HOE POLITIEK MEDIA GEBRUIK OM ONS DENKE VORM
Die Franse filosoof Gilles Deleuze se konsep van ‘n kontrolesamelewing help ons verstaan hoe moderne politiek funksioneer, veral deur vrees en propaganda. In onlangse verkiesings het kandidate taktieke gebruik wat kiesers se emosies gemanipuleer het. Deur vrees aan te wakker en hulself as die enigste oplossing voor te hou, het kandidate kiesers in ‘n psigologiese strik vasgevang – een waar afhanklikheid van leierskap en angs mekaar versterk.
Deleuze verduidelik dat mag vandag minder deur tradisionele instellings soos tronke, skole of kerke werk, en eerder deur tegnologieë soos sosiale media vloei. Deur ‘n konstante stroom van verdeelboodskappe en morele aanhitsing, verloor mense maklik geloof in hul eie oordeel, ‘n verskynsel wat sielkundige Martin Seligman “geleerde hulpeloosheid” noem. In ‘n kontrolesamelewing voel individue dikwels angstig en magteloos, en soek dan sterk leiers om rigting te gee.
Politieke polarisasie versterk hierdie beheer verder. Groepe bou hul identiteit deur hulleself teenoor ander groepe te posisioneer, dikwels gebaseer op rasse-, geslags- of seksualiteitsstereotipes. Deur ander as vyande of karikature voor te stel, verhoog mense hul eie morele selfbeeld.
Sielkundiges waarsku egter teen hierdie gevaarlike proses. Wanneer mense tot vaste identiteite gereduseer word, onderdruk dit empatie, beperk dit dialoog en bevorder dit ‘n eensydige wêreldbeskouing. Politieke polarisasie word dus ‘n vorm van sosiale en psigologiese beheer wat ons vermoë om as ‘n onafhanklike, saamwerkende gemeenskap te floreer, ernstig ondermyn.
Samevatting
In ‘n wêreld waar tegnologie en media mag en beheer subtiel aanwend, wys Deleuze se teorie oor kontrolesamelewings hoe vrees, polarisasie en propaganda kiesers manipuleer. Hierdie artikel ondersoek hoe emosionele beheer in politiek ons onafhanklikheid, empatie en gemeenskapskrag ondermyn.
“In ‘n era van konstante aanhitsing en vrees, word ware vryheid nie weggeneem deur geweld nie, maar deur media wat ons self laat glo wat ons keuse behoort te wees.”