PREEK SONDAG 4 MEI 2025 – VRYHEID, OORLOG EN HOOP IN CHRISTUS
Exodus 15 verse 1 tot 21
Gebed voor preek: Vader van lig, Ons kom vandag voor U met swaar gemoed. In ’n wêreld vol pyn en verwoesting verlang ons na U vrede. U het u volk uit Egipte bevry, U het Christus gestuur om ons van sonde te verlos, en U gee ons hoop in die donkerste tye. Lei ons deur U Woord. Laat ons vryheid nie ligsinnig hanteer nie. Laat ons onthou – en leef: Nooit weer nie. AMEN
Inleiding: Die Geskreeu van die Aarde
Die Tweede Wêreldoorlog het die wêreldgeskiedenis herskryf. Sowat 55 miljoen mense het gesterf. Die Sjoa — ses miljoen Jode vermoor net omdat hulle Jode was. Waarom is dit so erg? Want dit weerspreek alles wat Christus geleer het: dat alle mense gelyk is, en dat die sterkes die swakkes moet dien.
Ons kyk na Farao wat die Israeliete tot slawe gemaak het, net soos die Nazi’s die Jode onderdruk het. Ons kyk vandag na Oekraïne, Gaza, en Soedan. Die lied van bevryding in Exodus 15 herinner ons: God bevry, God tree op, en God sal weer optree. Maar die vraag is: Sal ons leer? Sal ons sê: Nooit weer nie?
Vryheid gee jou nie die reg om ander se vryheid te skend nie
Exodus 15 vertel van ’n volk wat dansend die oewer van die Rietsee bereik — gered van ’n moorddadige regime. Maar net voor daardie vreugde, het daar pyn en onderdrukking geheers: Farao het kindermoord beveel. Hy het ’n volk gemarginaliseer, uitgebuit, probeer uitwis. Net soos Hitler, net soos sommige vandag. Oorlog vernietig nie net stede nie, maar siele. Oorlog beroof mense van hul menswaardigheid. En tog het mense — leiers, soldate, gewone burgers — dikwels gedink dat hulle “reg” gehad het om te verdruk, want hulle was magtiger. Dit is nie vryheid nie; dit is geweld wat vryheid steel.
Wanneer een mens se “vryheid” lei tot ’n ander se ondergang, is dit nie ware vryheid nie. Dis valse vryheid – vermomde tirannie. Soos Paulus skryf in Galasiërs 5 vers 13:
“Julle is tot vryheid geroep, broers en susters. Maar moenie julle vryheid gebruik as ’n verskoning om sonde te doen nie. Dien mekaar deur liefde.”
Ware vryheid respekteer ander se waardigheid
Exodus 15 is ’n bevrydingslied. Dit vier die oorwinning van God oor ’n stelsel wat mense onderdruk het. Maar dit is ook ’n roep tot waardigheid. Dit verklaar dat God kant kies — vir die onderdrukte. Nie net toe nie. Vandag nog.
In Oekraïne is daar gesinne wat snags moet vlug. In Gaza is daar onskuldige gyselaars, duisende onskuldige mense word vermoor, kinders sonder kos of water. In Soedan is daar mammas wat hul babas en dogters met gebede beskerm, want wapens het geen respek vir wie onskuldig is nie.
Ware vryheid beteken dat elke mens waarde het — ongeag ras, geslag, land of geloof. Christus het aan die kruis vir almal gesterf. Nie net vir sommige nie. Nie net vir dié met mag nie.
Die Nazi’s het die Jode as minderwaardig gesien. Die Farao het die Hebreeuse seuns as gevaarlik gesien. En steeds vandag word mense gedehumaniseer – in retoriek, in beleid, in oorlog. Wanneer ons ware vryheid verstaan, eer ons elke mens as ’n beeld van God.
Ware vryheid bou, dien en bring lig
Toe die volk Israel deur die see stap, het hulle nie net ontsnap nie — hulle het getuig: “Die Here is my krag, my lied, Hy het my gered” (Ex. 15:2). Hierdie lied word ’n proklamasie: God is teen chaos, teen tirannie, teen vernietiging. Hy is vir vryheid, lewe, hoop.
Maar daardie vryheid vra iets van ons.
Vandag leef ons in ’n tyd waar ons die vrugte van ander se bloed offers geniet. Die vryheid wat ons het, is gekoop deur die bloed van helde, deur die genade van God. Maar dit gee ons nie ’n verskoning om passief te wees nie. Ons is geroep tot aksie.
- Vryheid beteken om op te staan vir dié wat stilgemaak word deur brute geweld!!
- Vryheid beteken om te bid vir vrede.
- Vryheid beteken om te sê: “NOOIT WEER NIE.”
Christene kan nie neutraal wees in die aangesig van onreg nie. Jesus het nie neutraal gebly toe mense gemarginaliseer is nie. Hy het tafel gedeel met die verwerptes. Hy het mense opgehef wat ander wou vertrap.
Vryheid in Christus is nie net ’n innerlike toestand nie — dis ’n roeping tot geregtigheid, tot lig in donker plekke.
Samevatting
Exodus 15 is meer as ’n lied. Dis ’n aankondiging: Die God van Israel is ’n God van bevryding. Maar elke bevryding bring ’n verantwoordelikheid.
Ons mag nooit vergeet nie:
- Van Auschwitz tot Gaza.
- Van Farao tot enige diktator wat mense hul vryheid misgun.
- Dat oorlog mooie stede kan in ’n hoop bou afval kan transformeer!
Die beginsels van Christus is helder:
Alle mense is gelyk.
Die sterkes dra die swakkes.
As die wêreld hierdie twee waarhede aanneem, sal ons sê: “Nooit weer nie,” en dit sal waar wees. AMEN
GEBED: Here, U het die water verdeel vir U volk, en U verdeel vandag nog duisternis met U lig. Ons bid vir Oekraïne, vir Gaza, vir Soedan, Kongo, Myanmar en soveel ander lande. Vir almal wat verlang na vryheid. Vir die swakkes, vir die gebrokenes, vir die vlugtelinge. Here, bring vrede waar daar haat is. Bring hoop waar daar wanhoop is. En bring onthou in ons harte: Nooit weer nie — nie met ons stilte nie, nie met ons stem nie. Laat ons ligdraers wees. Laat ons vryheid bou met liefde en waarheid. In Christus se Naam. AMEN
Seënbede: Mag die Here jou seën met die vryheid van Sy Gees, die moed om op te staan, die wysheid om te onthou, en die liefde om te dien. Mag jy nooit jou vryheid gebruik vir selfbelang nie, maar altyd vir die opbou van ander. Mag jy ’n draer wees van die lied van bevryding: “Die Here is my sterkte en my lied – Hy het my gered.” Gaan uit en leef as iemand wat vrygemaak is om vryheid vir ander moontlik te maak. AMEN