TAKT AS DEUG DAGSTUKKIE REEKS – MAANDAG 14 JULIE 2025

MAANDAG 14/7/2025 WAT BETEKEN TAKT

Spreuke 15 vers 1 tot 4 & 7 “….Wyse mense versprei kennis met wat hulle sê; dwase het verdraaide opvattings.”

Inleiding

Takt is ’n skaars, maar kosbare deug in ons wêreld van vinnige antwoorde, kort humeur en sosiale media plasings. In die samelewing van vandag waar almal reg wil wees, andere as aweregs en hard praat om gehoor te word, kan takt maklik as swakheid misverstaan word. Tog is dit presies die teendeel: takt vra ’n besondere tipe wysheid, selfbeheersing en empatie. Dit beteken om nie net te weet wat om te sê nie, maar ook wanneer en hoe om dit te sê—en dikwels, wanneer om eerder stil te bly.

Takt is nie net beleefdheid nie; dis die kuns om met fyn aanvoeling mense en situasies aan te spreek, veral wanneer dinge gespanne of seer is. Dis nie feite wat seermaak nie, maar hoe dit gekommunikeer word. ’n Taktvolle mens verstaan hierdie waarheid en weet dat ’n sagte antwoord, soos Spreuke sê, woede afkeer. Takt is dus nie ’n tegniek om te manipuleer nie, maar ’n manier om waaragtig in liefde en waarheid te leef.

Bybelsekonteks

Spreuke 15 beklemtoon die krag van woorde. Dit is tog so waar dat ‘n sagte antwoord die geselskap verbeter of liewer gesond maak, maar ’n kras afbrekende woord veroorsaak net onsmaaklikheid. Hierdie wysheid lê aan die hart van wat takt beteken. ’n Taktvolle persoon kies nie net sy woorde met sorg nie, maar lees ook die gemoedstoestand van die ander persoon.

Die woorde van jesus geinspireerde mense dra goeie gevoelskennis oor maar die mond van kwaai hardkoppige mense saai net tweespalk en sosiale verwoesting tussen God se kinders. Takt is dus ’n teken van wysheid—nie net in wat gesê word nie, maar in hóé dit gesê word. Die bybel wys ons op die helende en vernietigende mag van woorde: ‘n Sagte tong is ’n boom van die lewe, maar valsheid daarin breek die gees.

Ons lippe moet wyse versprei kennis versprei. Takt sluit dus nie waarheid uit nie—dit is die manier waarop waarheid, met liefde en deernis, oorgedra word.

Kontekstuele Toepassing

Ons leef in ’n wêreld van vinnige reaksies dink maar aan WhatsAppe, e-posse, snapchatte en ander openbare forums waar ons dikwels eerste praat en dan dink. In hierdie konteks raak takt een van die belangrikste deugde om verhoudings gesond te hou. Dis maklik om jou bors skoon te maak, maar dis baie moeiliker om met wysheid en liefde op te tree.  Takt begin by selfkennis: verstaan ek my eie emosies, my motiewe, my persepsies? En dan strek dit verder: het ek empatie om die ander persoon se perspektief te verstaan, selfs al stem ek nie saam nie? Om taktvol te wees beteken nie om konflik te vermy nie, maar om dit op so ’n wyse aan te spreek dat dit eerder opbou as afbreek.

Dink aan situasies by die werk of in die kerk waar mense verskil: hoe maklik kan ’n gebrek aan takt dinge vererger. Maar as iemand met ’n sagte tong en ’n opregte houding praat, kan dieselfde meningsverskil lei tot groei, insig en eenheid.

Die oorsprong van die woord “takt” uit die Latyns tactus—“aanraking”—leer ons dat takt voelbaar is. Mense voel wanneer jy hulle met respek en deernis hanteer. Takt raak dus aan die geestelike: dit reflekteer die vrug van die Gees—vriendelikheid, sagmoedigheid, selfbeheersing.

Christelike takt is geanker in waarheid en liefde. Dis nie bloot diplomasie of mensgerigtheid nie. Jesus self het met takt opgetree—dink aan sy gesprek met die Samaritaanse vrou: Hy het haar waarheid gewys, maar sonder veroordeling. Dit is die voorbeeld wat ons moet navolg.

Samevatting

Takt is ’n geestelike deug wat wysheid, liefde en selfbeheersing kombineer. Dit is nie slegs ’n sosiale vaardigheid nie, maar ’n uitdrukking van ’n hart wat die Here dien en ander mense eer. Die Bybel wys vir ons dat woorde krag het—om te op te bou of af te breek. ’n Taktvolle mens gebruik woorde soos ’n geneesheer: met insig, versigtigheid en doel.

In vandag se wêreld waar mense maklik aanstoot neem en konflik opvlam, is takt ’n noodsaaklike manier om vrede te bring. Dis hoe ons waarheid in liefde spreek, en hoe ons die Gees van Christus weerspieël in ons interaksies.

Ware krag lê nie in volume nie, maar in egtheid. Mag ons almal leer om met ’n sagte tong en ’n wyse hart te leef—nie net wat ons sê nie, maar ook hóé ons dit sê.

5. Twee Lesse

1. Takt is wysheid in aksie – Dit verg insig om te weet wat om te sê, en wysheid om te weet hoe en wanneer.
2. Woorde bou of breek – Ons het ’n verantwoordelikheid om ons woorde met liefde en waarheid te weeg.

 GEBED

Here, leer my om met wysheid te praat. Help my om nie net die regte woorde te kies nie, maar ook om dit met ’n sagte hart en ’n luisterende gees te gebruik. Gee my die onderskeidingsvermoë om te weet wanneer stilte beter is as spraak, en wanneer waarheid sag gesê moet word. Vergewe my waar ek met skerp of onbedagsame woorde ander seer gemaak het. Vorm my tong om volgens U waarheid en my hart om gevul te wees met U liefde. Maak my bewus van die invloed wat ek het deur my kommunikasie—of dit genesing of verwonding bring.

Heilige Gees, vul my met U vrug—vriendelikheid, sagmoedigheid en selfbeheersing. Laat my soos Jesus wees: wys, regverdig, en altyd vol genade. Laat my takt nie net ‘n sosiale vaardigheid wees nie, maar ‘n uitdrukking van U Gees binne my. In Jesus se Naam bid ek dit. AMEN

“Ware krag lê nie in om gehoor te word deur te skree nie, maar in die sagte stem wat eg weerklink.”