TAKT DAGSTUKKIE REEKS – DONDERDAG 17 JULIE 2025

17/7/25 HOE OM DIE HARDE WAARHEID MET TAKT TE BALANSEER

Jakobus 1 vers 19 :  “ … elke mens moet maar te gewillig wees om te luister, nie te gou praat nie en nie te gou kwaad word nie..”

Inleiding

Die waarheid is belangrik. Maar hóé ons die waarheid oordra, is net so belangrik. Ons leef in ’n wêreld waar brutaliteit dikwels met integriteit verwar word. Mense sê: “Ek sê maar net hoe dit is,” sonder om te dink aan die emosionele impak van hul woorde. Hierdie houding breek eerder af as wat dit bou.

Jakobus 1 bied vir ons ’n eenvoudige, maar baie belangrike riglyn: Wees gewillig om te Luister, praat stadig, en wees stadig om kwaad te word. Hierdie vers is die grondslag vir taktvolle kommunikasie – veral wanneer ons moeilike waarhede moet deel. Om eerlik te wees beteken nie dat ons hard, onverskillig of ongevoelig moet wees nie.

Ware wysheid lê in die vermoë om waarheid met liefde te kombineer. Om met takt te praat is nie ’n kompromie van die waarheid nie – dit is ’n eerbiediging van die ander persoon se menswaardigheid. Só word ons eerlik en tog veilig – die soort mense wat ander wil vertrou en respekteer.

Bybelse konteks

Die brief van Jakobus is bekend vir sy praktiese wysheid en oproep tot geloof-in-aksie. In Jakobus 1 herinner die apostel gelowiges aan die belangrikheid van gesonde kommunikasie binne die geloofsgemeenskap. Hy sê: “Wees vinnig om te luister, stadig om te praat, stadig om kwaad te word.” Hierdie vers is deel van ’n groter oproep om vuilheid en boosheid te laat vaar, en met nederigheid God se Woord te ontvang.

Die konteks is waarskuwend – Jakobus praat met mense wat dalk vinnig praat, maklik aanstoot neem, en maklik woedend word. Hy roep hulle op tot selfbeheersing, luistervaardigheid, en innerlike sagmoedigheid. Hierdie karaktereienskappe is nodig om in liefde saam te leef, en om die waarheid só te spreek dat dit genesing en groei bring – nie vernietiging nie.

Hier sien ons die beginsels van Bybelse takt: luister eers, praat met wysheid, en moenie uit emosie reageer nie. Jakobus plaas takt nie as ’n sekondêre opsie nie, maar as ’n kern van ware geloof en ’n bewys van geestelike volwassenheid.

Kontekstuele Toepassing

Hoe balanseer ons eerlikheid met takt? Hoe bring ons moeilike waarhede ter sprake sonder om mense te verneder of hul selfwaarde aan te tas? Die sleutel lê in Jakobus se raad: luister vinnig, praat stadig, wees stadig om kwaad te word.

In elke gesprek loop ons almal die risiko om verneder te word, gesig te verloor, of seergemaak te word. Daarom is daar ’n morele verpligting – veral vir gelowiges – om ander se waardigheid te eerbiedig. Dit beteken nie ons moet stilbly oor belangrike dinge nie, maar dat ons dit só moet sê dat dit opbou en nie afbreek nie.

Om die harde waarheid met takt te balanseer vra:

Empatie: Verstaan hoe jou woorde die ander persoon gaan affekteer.

Wysheid: Kies die regte tyd, plek en toon om moeilike dinge te sê.

Selfbeheersing: Moenie praat uit frustrasie of emosie nie. Wag totdat jy rustig en helder kan kommunikeer.

Iemand wat net “brutaal eerlik” is, verloor maklik vertroue en verhoudings. Maar iemand wat eerlik én taktvol is, word gesien as veilig en vertrouenswaardig. Hierdie mense word gerespekteer – nie omdat hulle alles sê wat hulle dink nie, maar omdat hulle wys kies hoe hulle dit sê.

Die doel van kommunikasie is nie net om reg te wees nie, maar om die ander te dien en in liefde te help groei. Wanneer ons woorde só gebruik word, dra dit nie net waarheid nie, maar ook genade.

Samevatting

Takt beteken nie om stil te bly nie – dit beteken om wys en liefdevol te praat. Wanneer ons met ander praat – veral oor moeilike of sensitiewe sake – is dit nie net belangrik wát ons sê nie, maar hóé ons dit sê. Brutale eerlikheid mag reg voel in die oomblik, maar dit bou nie verhoudings nie. Takt bou vertroue. Dit gee ander ruimte om die waarheid te ontvang sonder om hul menswaardigheid in te boet.

As gelowiges moet ons die waarheid spreek in liefde, met wysheid en genade. So wys ons respek aan ander, en eer ons God deur ons woorde. Dít is die pad van geestelike volwassenheid – eerlik, maar nooit sonder liefde nie.

Twee lesse

1. Takt beteken nie minder waarheid nie, maar meer wysheid in hóé ons dit oordra.
2. Om stadig te praat en vinnig te luister is ’n teken van geestelike rypheid en respek vir ander.

GEBED

Hemelse Vader, ek kom na U toe met ’n nederige hart. Ek weet dat ek dikwels te vinnig praat, te stadig luister, en maklik ontsteld raak. Vergewe my asseblief waar my woorde ander seergemaak het. Leer my om, soos U Woord sê, stadig te wees om te praat en stadig om kwaad te word. Help my om met wysheid en liefde te kommunikeer – veral wanneer ek moeilike waarhede moet deel. Vul my met U Gees, dat ek U waarheid met takt, sagmoedigheid en genade sal kan oordra.

Here, ek wil nie net reg wees nie – ek wil in liefde reg optree. Help my om te bou en nie af te breek nie. Vorm my woorde tot ’n instrument van U vrede en waarheid. Mag ek ’n veilige persoon wees om mee te praat – iemand wat ander mense nie seermaak nie, maar genees. In Jesus se Naam. Amen.

Takt beteken nie om stil te bly nie – dit beteken om wys en liefdevol te praat.