MAANDAG 4/8/2025 – DEFINISIE VAN GOEDHEID (“Kindness”)
Galasiërs 5:22: “Maar die vrug van die Gees is liefde, blydskap, vrede, lankmoedigheid, vriendelikheid, goedhartigheid, getrouheid…”
Inleiding
Goedheid, of “kindness” in Engels, is een van daardie deugde wat maklik uitgespreek maar moeilik volgehou word. Die etimologie van die woord “kindness” dui op iets natuurliks, iets eie aan ons menswees – afkomstig van die Oud-Engelse gecynde, wat “van nature” of “as familie” beteken. Dit dui op ‘n ingebore neiging om goed te wees teenoor ander – spesifiek teenoor dié wat soos ons is, of naby ons leef.
Maar soos die wêreld groter en meer kompleks geword het, het die betekenis van goedheid ook uitgebrei. Vandag beteken dit nie net vriendelikheid of beleefdheid nie, maar ’n aktiewe, selflose ingesteldheid wat uitloop op deernisvolle dade – ongeag of daar beloning of erkenning is.
Filosowe soos Aristoteles beskryf goedheid as ’n hulp aan iemand anders sonder verwagting van voordeel. In die moderne sielkunde word dit gesien as ’n doelbewuste daad van hulp, gemotiveer deur die begeerte om ’n ander se situasie te verbeter. Hierdie deug bly egter vaag en soms onderwaardeer – veral in ’n wêreld waar prestasie en selfbevordering hoog geag word. Tog wys navorsing dat ons brein letterlik baat vind by goeddoen – met verhoogde gevoelens van welstand.
Bybelkonteks
In Galasiërs 5 vers 22 beskryf Paulus die vrug van die Gees – ‘n samestelling van goddelike eienskappe wat in die lewe van ’n gelowige openbaar word wanneer die Heilige Gees in beheer is. Goedhartigheid of goedheid is nie iets wat ons self uitwerk nie, maar eerder iets wat in ons gegroei word deur die Gees. Dit is nie ’n opsionele byvoeging vir die geestelike elite nie – dit is ’n teken van ware geloofslewe.
Interessant genoeg, wanneer Jesus in Lukas 6 vers 35 & 36 praat van goed doen aan vyande, plaas Hy dit binne dieselfde konteks as liefde, genade en barmhartigheid. Goedheid word dus nie slegs verwag teenoor dié wat ons liefhet nie, maar juis teenoor dié wat dit nie verdien nie – soos God self sy goedheid aan sondige mense bewys het.
Die Bybel plaas goedheid nooit los van konteks nie. Dit is altyd verbind aan God se karakter, aan reg doen, en aan verhoudings. Om goed te wees is nie ’n morele versiersel nie – dis ’n geestelike roeping.
Kontekstuele Toepassing
Hoe lyk goedheid in vandag se wêreld? Dit is maklik om positiewe waardes soos integriteit en deernis aan mure te hang of op sosiale media te deel, maar die ware toets lê in die daaglikse toepassing daarvan. Vriendelike optrede sonder veroordeling. Hulp aan ’n vreemdeling sonder verwagting. ‘n Sagte antwoord in reaksie op harde kritiek.
Die probleem is egter dat “goedheid” dikwels verwar word met “net nice wees.” Niceness of vriendelikheid is maklik – dit vra nie veel moed of offers nie. Goedheid daarenteen vra dapperheid – om die regte ding te doen selfs wanneer dit ongemaklik is. Dis om iemand die waarheid te sê met respek, of om hulp te bied sonder publisiteit.
In ‘n wêreld vol haas en eiesoek, is goedheid ’n profetiese daad. Dit weerstaan onverskilligheid en kies aktief vir deernis. Dit gaan verder as beleefdheid – dit raak die hart van God se geregtigheid. Goedheid vra van ons om in die skoene van ’n ander te staan en te vra: “Wat het hierdie persoon nou nodig – nie net fisies nie, maar ook siels- en geestelik?”
Wanneer ons goed is teenoor ander, word ons nie net ligdraers nie – ons word ook geheilig. Goedheid vorm ons harte, help ons om Christus gelykvormig te word, en verbind ons dieper aan ons naaste én aan God.
SAMEVATTING
Goedheid is nie bloot ’n oppervlakkige vriendelikheid nie, maar ’n Gees-geïnspireerde keuse om ander met liefde, respek en genade te hanteer. Dit het sy wortels in God self, en dit vind gestalte in Christus se lewe, dood en opstanding. In ’n samelewing wat dikwels gebuk gaan onder selfsug en wantroue, herinner goedheid ons aan ons roeping as dissipels: om sout en lig te wees.
Om goed te wees, beteken om God se karakter te weerspieël – nie net met groot gebare nie, maar ook in eenvoudige daaglikse dade. Dit is ’n pad van geestelike rypheid, ’n teken van innerlike transformasie.
Twee Lessen om Vandag te Dink en Doen
- Goedheid is ’n daad van geloof – Dis nie iets wat ons doen om goed te lyk nie, maar om God te verheerlik.
- Elke klein daad van goedheid het ewige waarde – Jy weet nooit hoe jou sagte woorde of hulp kan inpalm in iemand se lewe nie.
GEBED
Here, dankie dat U self goed is – in U wese, in U dade, in U geduld met ons. Ons bely dat ons dikwels kies vir gemak bo goedheid, vir passiwiteit bo betrokkenheid. Vorm ons harte sodat ons sal kies vir vriendelikheid en sagmoedigheid, selfs wanneer dit ongemaklik of ongemerk is. Laat U Gees in ons werk om dié vrug van goedheid te laat groei – nie vir ons eer nie, maar vir U koninkryk. Gee ons oë om te sien waar ons nodig is, en moed om teen onverskilligheid op te staan. Maak ons daagliks ’n kanaal van U goedheid – in woorde, in dade, in gees. In Jesus se Naam bid ons dit. AMEN