MAANDAG 9 JUNIE 2025 – VERGEWING AS VERGETE DEUG

  MAANDAG 9 JUNIE 2025 – VERGIFNIS IS ’N MORELE DEUG

EFESIËRS 4 vers 32: “Wees vriendelik en vol deernis teenoor mekaar, en vergewe mekaar, soos God julle in Christus vergewe het.”

In ’n wêreld waar wraak, trots en vergelding dikwels as krag beskou word, voel vergifnis soms soos ’n vervloë ideaal – ’n mooi idee vir ander, maar onprakties vir vandag. Maar sedert my beroertes het iets in my verander. Ek het besef hoe broos die lewe is, hoe vinnig alles kan verander, en hoe swaar dit is om met onvergewensgesindheid te leef. Die mense wat ek seergemaak het, of wat my seergemaak het, bly soos skaduwees agter in my gedagtes. Ek het begin besef: vergifnis is nie ’n teken van swakheid nie – dis ’n daad van innerlike vryheid, ’n weg tot vrede. En meer as dit: dis ’n morele deug – ’n hoë standaard van menswees, net soos geregtigheid, liefde en geduld.

DEFINISIE VAN VERGIFNIS AS DEUG

Vergifnis is nie ’n emosionele reaksie nie – dis ’n morele keuse. Soos geregtigheid vra om aan elkeen te gee wat hul toekom, vra vergifnis om goed te wees teenoor diegene wat nié goed was teenoor ons nie. Dis ‘n deug wat nie net ’n aksie teenoor ander is nie, maar ook ’n oefening van innerlike morele volwassenheid. In plaas daarvan om wrok of haat aan te hang, kies die vergifnis-mens om deernis, genade en welwillendheid te beoefen, selfs sonder om verskoning te eis vir die onreg. Dit beteken nie dat jy moet vergeet wat gebeur het nie; dit beteken jy kyk met ’n nuwe perspektief daarna – sonder om die pyn van daardie herinnering langer te dra. Vergifnis maak jou nie minder regverdig nie – dit wys net dat jy kies vir genade bó vergelding, en liefde bó oordeel.

 BYBELSE KONTEKS

Efesiërs 4 gee vir ons ’n eenvoudige, maar belangrike uitdaging: “Wees vriendelik en vol deernis teenoor mekaar, en vergewe mekaar, soos God julle in Christus vergewe het.” Paulus plaas vergifnis hier nie as opsioneel nie, maar as ’n logiese gevolg van die evangelie. Omdat God ons in Christus vergewe het – sonder dat ons dit verdien – moet ons dieselfde gesindheid teenoor ander hê.

Hierdie vergifnis is gewortel in genade, nie in verdienste nie. Die hele Christelike geloof is gebou op die radikale idee dat God vergewe, en ons roeping is om daardie vergifnis uit te leef. Soos Jesus aan die kruis gesê het: “Vader, vergeef hulle, want hulle weet nie wat hulle doen nie” – so word ons geroep om nie wraak te soek nie, maar om genade te gee. In die Nuwe Testament word vergifnis nie net as ’n individuele deug gesien nie, maar as ’n gemeenskapsbouer – iets wat die liggaam van Christus onderhou en versterk. Sonder vergifnis word daar gebreek, vervreem, en verval ons in verdeeldheid. Vergifnis is die gom van God se genade in menslike verhoudings.

KONTEKSTUELE TOEPASSING

In ’n samelewing waar prestasie, status en regverdiging dikwels vooropgestel word, voel vergifnis soos ’n verlore kuns. Ons dra maklik griewe, ons hou dop wie “skuld het”, en ons wag dikwels vir “ek is jammer” voor ons vrede wil maak. Maar ware vergifnis wag nie op woorde of erkenning nie – dit is ’n innerlike keuse, en dit vra dapperheid.

Volgens navorsing het vergifnis ‘n genesende krag – nie net vir die een wat vergewe word nie, maar veral vir die een wat vergewe. Dit bring vrede, verlig spanning en kan selfs help teen depressie en angs. Hierdie deug is nie ’n terapeutiese tegniek nie, maar ’n morele groeiproses waarin ons leer om ander – én onsself – met genade te behandel.

Vergifnis beteken nie dat jy weer aan ’n giftige verhouding moet deelneem nie. Dis nie dieselfde as versoening nie. Jy kan iemand van ’n afstand vergewe – jy spreek hulle nie vry van verantwoordelikheid nie, maar jy bevry jouself van die behoefte aan vergelding. Dis ’n vryspraak, nie vir hul onreg nie, maar vir jou eie vrede.

In die publieke domein word vergifnis selde bespreek. Volgens die Nederlandse filosoof Udo Pesch, is dit ’n deug wat weggeraak het in moderne denke – deels omdat dit nie meetbaar of afdwingbaar is nie. Maar tog is dit een van die kragtigste morele aksies moontlik: om die reg op vergelding te laat gaan en eerder die pad van innerlike vrede te kies.

Vergifnis help ons ook om anders te kyk: nie net na die persoon wat ons seergemaak het nie, maar ook na onsself. Ons sien weer ons eie waarde, ons eie menslikheid, en ons eie vermoë om lig te wees in ’n donker wêreld. In daardie sin is vergifnis ’n daad van morele moed.

SAMEVATTING

Vergifnis is ’n kragtige, maar dikwels vergete morele deug. Dit vra nie van ons om te vergeet of foute goed te praat nie – maar dit roep ons om genadig te wees, selfs teenoor diegene wat dit nie verdien nie. In Efesiërs 4 word ons geroep om ander te vergewe, net soos God ons vergewe het. Hierdie radikale genade vorm die hart van die Christelike lewe. Vergifnis bou gemeenskap, genees verhoudings en bring innerlike vrede. Dit vra moed en morele volwassenheid – maar dit bring ook die vryheid waarvoor ons almal smag. In plaas daarvan om vas te hou aan woede of wrok, kan jy kies vir genade. Vergewe – en leef ligter.

TWEE PRAKTIESE WENKE

Skryf ’n brief – maar stuur dit nie. Skryf neer wat jy voel teenoor die persoon wat jou seergemaak het. Dis ’n stap om emosies eerlik te erken – en dan te laat gaan.

Vergewe van ’n afstand. Jy hoef nie te versoen om te vergewe nie. Kies innerlike vrede selfs al is die ander persoon onbewus van jou proses.

GEBED Here, U wat alles weet en ons harte ken – leer my om te vergewe. Help my om los te laat wat my seermaak en vas te hou aan U genade. Ek wil nie meer dra wat U reeds vrygespreek het nie. Gee my die moed om goed te wees teenoor dié wat my nie goed behandel het nie. AMEN.

“Vergifnis is nie om die skuld te ontken nie – dit is om die las neer te sit. Dis nie om te vergeet nie, maar om nie langer daardeur beheer te word nie.”