ALKOHOL PREEK SONDAG 8 SEPTEMBER 2024
TEKS: EFESIËRS 5 VERSE 15 TOT 20 “Wees baie versigtig hoe julle lewe: nie soos onverstandige mense nie, maar soos verstandiges. Maak die beste gebruik van elke geleentheid, want ons lewe in ‘n goddelose tyd. Moet daarom nie onverstandig optree nie, maar probeer te wete kom wat die Here wil dat julle moet doen. Moet julle nie aan drank te buite gaan nie; daarmee gaan losbandigheid gepaard. Nee, laat die Gees julle vervul, en sing onder mekaar psalms, lofgesange en ander geestelike liedere; sing met julle hele hart tot eer van die Here. Dank God die Vader altyd oor alles in die Naam van ons Here Jesus Christus.”
INLEIDING
Ons het almal al gesien hoe alkohol mense se lewens kan beïnvloed—soms op subtiele maniere, maar dikwels op baie duidelike en verwoestende maniere. Die Bybel waarsku ons teen die gevare van alkohol, maar meer nog wys dit ons op die groter en positiewe krag van die Heilige Gees. Ons teks verskaf vir ons ‘n baie belangrike les oor beheer en invloede in ons lewens—oor wat werklik die rigting van ons optredes bepaal. Paulus stel die invloed van wyn en alkohol teenoor die invloede van die Heilige Gees, en herinner ons daaraan dat terwyl alkohol dikwels ons denke en optrede negatief beïnvloed, die Heilige Gees ons lewens positief kan verander en ons krag kan gee om te leef soos God wil hê ons moet leef.
Hierdie preek handel oor alkoholmisbruik, en hoe die Gees van God ons vry maak van beheer en verslawing. Ons sal kyk na wat dit beteken om vervul te wees met die Gees, en hoe dit ons help om ‘n lewe van dissipline en doelgerigte vryheid te leef.
DIE INVLOEDE IN ONS LEWENS: WYN EN DIE GEES
Wanneer Paulus sê: “Moenie dronk word van wyn nie,” praat hy nie net oor wyn op sigself nie, maar oor die breër kwessie van enige stof of invloed wat ons gedrag kan beheer. Alkohol is ’n goeie voorbeeld omdat dit beskou word as ‘n sosiaal aanvaarbare dwelmmiddel en duidelik en vinnig ons oordeel en aksies kan verander. Dit verdoof ons gedagtes, en dit lei dikwels tot besluite wat ons nie sou maak as ons nugter was nie. Dit bring ons dikwels op paaie van sonde en vreeslike spyt agterna. Paulus se waarskuwing is helder: om onder die invloed van alkohol te wees, lei tot “losbandigheid,” wat beteken dat ons nie meer beheer het oor ons lewens nie.
Maar Paulus stop nie daar nie. Hy bied ‘n oplossing: “Laat die Gees julle vervul.” Dit beteken dat in plaas daarvan om ons lewens aan alkohol of enige ander vernietigende invloede oor te gee, ons die Heilige Gees moet toelaat om ons te lei en te beheer. Waar alkohol beheer wegneem, gee die Gees ons krag en selfbeheersing. Dit verander ons, maar op ‘n manier wat positief is, wat ons lewens vol vreugde, vrede en selfbeheersing maak. Dit is soos om onder ‘n ander invloed te wees—die invloed van God se Gees, wat ons vry maak van sonde en ons in staat stel om ons potensiaal in Christus te bereik.
IS ONS WERKLIK VRY?
Ons samelewing waardeer vryheid baie. Die idee van persoonlike onafhanklikheid (outonomie), van selfbeskikking, is iets wat ons koester. Maar Paulus stel hier ‘n baie interessante vraag: Is ons werklik so vry soos ons dink? Dikwels voel ons asof ons ons eie besluite maak, maar in werklikheid is ons dikwels beïnvloed deur baie faktore: ons omgewing, ons kultuur, ons vriende, en selfs ons drange en gewoontes. Alkoholmisbruik is ‘n duidelike voorbeeld hiervan. Dit begin dalk as ‘n keuse, maar dit kan gou in ‘n verslawing ontaard, waar die persoon nie meer beheer het nie.
Maar selfs wanneer dit nie oor ‘n sigbare verslawing gaan nie, hoe dikwels word ons besluite bepaal deur dinge soos die drang om goedgekeur te word, die begeerte om in te pas, of die vrees vir die toekoms? Selfs die slimste mense word dikwels beheer deur onderliggende vrese en begeertes. Ons werk harder en langer ure om erkenning te kry, ons probeer perfek wees in ons verhoudings uit vrees dat ons dalk alleen gelaat sal word, of ons gebruik dinge soos alkohol om ons spanning en vrese te demp.
Maarten Luther het dit so mooi beskryf deur te sê dat ‘n mens soos ‘n perd is—daar is altyd iemand wat op ons rug ry, wat ons beheer. Die vraag is nie óf ons beheer word nie, maar deur wát. Is dit ons vrees? Ons begeerte vir aanvaarding? Of is dit die Heilige Gees wat ons lei?
LAAT DIE GEES JOU VERVUL
In plaas daarvan om onder die invloed van alkohol of ander negatiewe invloede te wees, roep Paulus ons op om vervul te word met die Heilige Gees. Wat beteken dit om vervul te wees met die Gees? Dit beteken dat ons elke aspek van ons lewens in God se hande oorlaat. Dit beteken dat ons God se leiding soek in ons daaglikse besluite, ons verhoudings, en selfs ons gedagtes. Die Heilige Gees bring vrugte voort in ons lewens—liefde, vreugde, vrede, geduld, vriendelikheid, goedheid, getrouheid, sagmoedigheid, en selfbeheersing (Galasiërs 5:22-23). Dit is die teenpool van wat alkohol bring—deur die Gees se beheer, ontvang ons lewe, energie, en die vermoë om reg te doen.
Maar hierdie vervulling is nie iets wat eenmalig gebeur nie. Paulus gebruik in hierdie vers ‘n werkwoordvorm wat ons vertel dat ons steeds weer vervul moet word. Dit is ‘n proses van voortdurende oorgawe aan die Heilige Gees. Elke dag moet ons onsself herinner om nie die ou invloede ons lewens te laat beheer nie, maar om eerder oop te wees vir die leiding van die Heilige Gees. Dit is ‘n daaglikse keuse, en dit vereis dissipline en geloof.
So, hoe kan ons gevul word met die Gees? Dit begin met gebed en oorgawe. Ons moet bid dat God ons vul met sy Gees en ons lei in elke aspek van ons lewens. Maar dit beteken ook dat ons bewus moet wees van dinge wat ons van God kan wegtrek—dinge soos sonde, verkeerde gewoontes, en selfs skadelike verhoudings. Ons moet doelbewus kies om ons denke en ons lewens in lyn te bring met God se wil.
VRYHEID DEUR DIE GEES
Dit klink teenstrydig (paradoxaal) om te sê dat ons ware vryheid vind deur beheer oor te gee aan God, maar dit is die waarheid van die Evangelie. In plaas daarvan om deur ons drange en begeertes beheer te word, vind ons in God se Gees die krag om ‘n lewe van vryheid en selfbeheersing te lei. Dit is ‘n vryheid wat nie kom deur ons eie krag of vasberadenheid nie, maar deur God se werking in ons.
Wanneer die Heilige Gees ons beheer, kan ons bo ons omstandighede uitstyg. Soos ‘n goeie ruiter sy perd lei, so lei die Gees ons na plekke van vrede en vervulling. Ons hoef nie meer bang te wees dat ons swakhede ons sal oorweldig nie, want die Gees gee ons krag wat bo ons eie vermoëns uitstyg.
Paulus eindig hierdie gedeelte deur te sê dat ons vervulling met die Gees gepaard gaan met lofprysing en danksegging. “Laat julle vervul met die Gees terwyl julle met mekaar psalms, gesange en geestelike liedere sing” (Efesiërs 5:19). Dit herinner ons daaraan dat wanneer ons God loof, ons harte en gedagtes oopgaan vir sy Gees om ons te vul. Dit is wanneer ons God prys dat ons bewus word van sy teenwoordigheid en ons ons lewens kan oorgee aan sy beheer.
SAMEVATTING
Laat ons dus kies om ons lewens nie te laat beheer deur die invloede van hierdie wêreld nie, maar deur die Gees van God. Laat ons mekaar aanmoedig, sing, en juig in die wete dat ons ware vryheid vind wanneer ons toelaat dat die Heilige Gees ons lewens lei.
GEBED: Hemelse Vader, ons kom na U toe met nederigheid en dankbaarheid vir die gawe van die Heilige Gees. Here, ons besef dat ons nie altyd in beheer is van ons lewens nie en dat daar soveel invloede is wat ons optrede probeer beheer. Ons vra dat U ons sal help om ons lewens in U hande te plaas, sodat ons gevul kan word met U Gees. Lei ons, o Gees van God, en gee ons die krag om te leef volgens U wil. Help ons om weerstand te bied teen die versoekings van alkohol en ander dwelms, en om ‘n lewe van selfbeheersing en dissipline te lei. Mag U Gees ons vul en ons lei AMEN